ایجاد ثقل جمهوریخواهی

سخنرانی در پانل ۱ کنفرانس جمهوریخواهی در ۶ آوریل ۲۰۲۴ در شهر کلن آلمان؛

کشور ما تحت سلطه حکومت های خودکامه، فردی، غیر پاسخگو، بی اعتنا به قانون، غیر شفاف و مادام العمر به وضعیت امروز افتاده است. انقلاب مشروطه، جنبش ملی کردن صنعت نفت و  انقلاب ۵۷ نیز علیرغم فداکاری و دادن قربانی های بیشمار نتوانستند در خصوصیات این حکومتها تغییری بدهند. دیکتاتوری و تمامیت خواهی در ایران به یک سنت نیرومند تبدیل شده است.

هدف مبارزات امروز ما پایان دادن به این سنت، احقاق حقوق مردم، تحقق حاکمیت ملت، استقلال، آزادی، امنیت، جدایی دین از حکومت، برابری جنسیتی، حکومت قانون، پلورالیسم، تمرکز زدایی، رعایت و تضمین حقوق انسانی و شهروندی، رفع هرگونه تبعیض و حفظ یکپارچگی سرزمینی/تمامیت ارضی است. بسیاری از کشورها با محدود کردن زمان زمامداری، غیر موروثی کردن آن، تفکیک قوا، بهره گیری از خرد جمعی، شفاف و پاسخگو کردن حکومت ها این مهم را تحقق بخشیده و در نتیجه آن به اعتلای فرهنگی، علمی، آزادی، دموکراسی و رفاه دست یافته اند.

برای موفقیت در این راه لازم است نخبگان ایران تمام دانش، خرد و توان روشنگری خود را به کار گیرند. بهمن ۵۷ نشان داد که غلبه بر سنت استبداد و تحقق دموکراسی با کمک دشمنان آزادی میسر نمیشود. جریانات سیاسی آزادیخواه و دموکرات ایران باید دست بدست هم دهند و اتحادی را بوجود آورند که توان غلبه بر سنت استبداد را داشته باشد.

ائتلاف همگامی برای جمهوری سکولار دموکرات در ایران  با شرکت گروههای جمهوریخواه از طیف های متفاوت نشان داد که امروز اختلافات نظری بر سر اهداف پایه ای یادشده میان آنها به حد اقل رسیده است. پس کوشش ما باید بر این قرار گیرد که اکثریت قریب به اتفاق جمهوریخواهان دموکرات ایران در یک ثقل نیرومند جمهوریخواهی سامان یابند.

هر جریانی که در حرف و عمل نشان دهد که به اصول یاد شده پایبند است، جزیی از این حرکت محسوب میشود. مانند بخشی از اصلاح طلبان که به جدایی دین از حکومت و دموکراسی بدون محدود کردن آن با صفتی چون اسلامی یا دینی اعتقاد نشان میدهند.

ما جریاناتی را که در عمل غیر دموکرات بودن خود را نشان داده اند و گروههای افراطی چپ یا راست که خواهان انواع مختلف دیکتاتوری مانند “دیکتاتوری پرولتاریا”، “دیکتاتوری مصلح” هستند، یا جریانهایی که خود را دموکرات میدانند ولی الگوهایشان دیکتاتورهایی مانند خمینی، خامنه ای یا شاهان گذشته هستند را به عنوان دموکرات قبول نداریم.

ما احترام به نظرات و دوری جویی از هرگونه توهین و تهدید دگراندیشان، دفاع از حقوق انسانی تمام ایشان و رقابت سالم و دیالوگ با سایر جریانات سیاسی را روش کار سیاسی خود میدانیم.

همگامی خواهان توزیع متوازن قدرت از طریق “واگذاری امور محلی از سطح روستا تا استان به نهادها و مسئولان منتخب مردم و مبتنی ‌بر تساوی حقوق شهروندی و کاهش فاصله‌ی سطح زندگی پیرامون با مرکز است” و ما تفاهم و همکاری بیشتر با گروههای اتنیکی دموکرات و معتقد به یکپارچگی سرزمینی یا تمامیت ارضی ایران را از لزومات تحقق دموکراسی در ایران میدانیم. از سوی دیگر گروههای خواهان جدایی از نظر ما خطری هم برای موجودیت کشور و هم مانعی برای حفظ صلح و تحقق دموکراسی بشمار میروند.

تفاهم بیشتر با گروههای مذهبی که در جمهوری اسلامی از فشار و تبعیض رنج برده و میبرند نیز همیشه خواست ما بوده و هست.

ما ارزش زیادی برای تلاش فعالان و سازمانهای حقوق بشری قائلیم و خواهان همکاری های نزدیکتر با ایشان هستیم.

اپوزیسیون دموکرات، سکولا و جمهوریخواه خارج از کشور 

بدون ایجاد ثقل جمهوریخواهی این طیف به احتمال قادر به تحقق اهداف یاد شده در بالا نخواهد بود. مسئولیت سامان دادن این ثقل، ایجاد هماهنگی های لازم و نشان دادن اینکه بنا بر خصلت دموکرات بودن میتوانیم بر سر اشتراکات، همکاری و به وظائف خود عمل کنیم بر عهده همه گروههای دموکرات و جمهوریخواه است.

در این راه ما تنها بر هوشیاری و ابتکار خود تکیه داریم و نباید به امید پیدا شدن دستی از غیب برای کشاندن ما به سوی چنین ثقلی باشیم. اینجا از همه گروههای جمهوریخوه، لائیک و سکولار دموکرات دعوت میکنیم که در ایجاد این ثقل شرکت جویند.

جنبش های پیشین و آخرین آنها، جنبش زن، زندگی، آزادی نشان داده اند که مردم ایران خواهان پایان جمهوری اسلامی، آزادی، تحقق حقوق خود و زندگی در دنیای امروز هستند. جنبش های اعتراضی در ایران همواره در حال تحول و اعتلا هستند. مبارزات مردم در ایران به دفاع موثر و همه جانبه خارج از کشور نیاز دارد. علاوه بر پشتیبانی از این مبارزان و مبارزات، لازم است ما نقش هرچه موثرتری در تحقق دموکراسی در ایران ایفا کنیم و مدل همزیستی و همکاری دموکراتیک خود را برای ایران آینده به جامعه ارائه نمائیم.

با توجه به نکات فوق برای ایجاد ثقل جمهوریخواهی پیشنهاد میشود:

یک شورای هماهنگی با شرکت نمایندگان گروههای دموکرات و جمهوریخواه تشکیل شود که تصمیم گیری های آن با توافق کلیه اعضا باشد. این شورا وظیفه دارد فعالیت همه گروههای جمهوریخواه و دموکرات را هماهنگ سازد و به این سو حرکت کند که کنگره ای با شرکت گروههای عضو شورای هماهنگی تشکیل شود و فعالیت های جمهوریخواهان دموکرات و سکولار را هماهنگ کند و سامان دهد.

همایون مهمنش

hmehmaneche@t-online.de
www.homayun.info